Wat heb je nodig?
Om je eigen kompas te maken, heb je maar een paar eenvoudige spullen nodig:
- een naald
- een magneet (of een stuk metaal, zoals een schroevendraaier)
- een kurk of een klein stukje piepschuim
- een kom of bakje met water
- een schaar
- een schijfje papier (optioneel)
Je kunt de meeste van deze dingen gemakkelijk thuis vinden. Zodra je ze hebt verzameld, ben je klaar om aan de slag te gaan!
Stap voor stap je eigen kompas maken
- Magnetiseer de naald: de eerste stap is om je naald in een kompasnaald te veranderen. Om dit te doen, wrijf je een magneet (of schroevendraaier) ongeveer 20 tot 30 keer langs de lengte van de naald. Zorg ervoor dat je altijd in dezelfde richting wrijft. Dit zorgt ervoor dat de metalen deeltjes in de naald in dezelfde richting komen te staan, waardoor de naald magnetisch wordt. Hierdoor kan het zich straks naar het noorden richten.
- Bereid de drijver voor: nu heb je iets nodig om je naald op te laten drijven in het water. Neem een kurk en snijd er een dun schijfje van af. Heb je geen kurk? Een klein stukje piepschuim werkt ook prima. Als alternatief kun je ook een stukje papier gebruiken waar je de naald op kunt leggen.
- Plaats de naald op de drijver: leg de naald voorzichtig op het schijfje kurk (of piepschuim). Zorg ervoor dat de naald plat blijft liggen. Het schijfje met de naald zal straks op het water drijven, waardoor de naald vrij kan draaien.
- Maak een waterkompas: vul een kom met water. Het water fungeert als een soort glad oppervlak waarop je naald kan draaien. Laat het schijfje met de naald voorzichtig op het water drijven. Zorg ervoor dat het vrij kan bewegen en niet tegen de rand van de kom botst.
- Laat de natuur zijn werk doen: kijk nu goed! Binnen een paar seconden zal de naald beginnen te draaien en uiteindelijk in noordelijke richting blijven staan. Gefeliciteerd! Je hebt nu je eigen kompas gemaakt.
Hoe werkt het?
Je kompas werkt dankzij het magnetisch veld van de aarde. De aarde heeft een enorme magnetische kern en dit zorgt ervoor dat alles wat magnetisch is, zoals jouw naald, zich richt op de magnetische noordpool. Omdat je de naald hebt gemagnetiseerd, is een kant van de naald nu altijd gericht naar het noorden.
Waarom is dit handig?
Weten waar het noorden is, is belangrijk als je bijvoorbeeld de weg kwijt bent in een bos of op zee. Ook is het een basisprincipe van navigatie dat al eeuwenlang wordt gebruikt. Het is best indrukwekkend dat je met alleen een paar huis-tuin-en-keukenmaterialen zo’n belangrijk instrument kunt maken!
Probeer het uit!
Nu je je eigen kompas hebt gemaakt, kun je experimenteren! Ga naar buiten en kijk of het werkt door het te vergelijken met een echt kompas (of je telefoon). Probeer het ook eens met verschillende materialen, zoals een grotere naald of een paperclip. Misschien ontdek je nog meer leuke wetenschappelijke feiten terwijl je aan het testen bent. Veel plezier!
Terug
