Proefjes met licht

1. Regenboog maken met een prisma

Benodigdheden:

• Een prisma
• Een helder lichtbron (zoals een zaklamp of zonlicht)
• Een wit vel papier

Uitleg:

Houd het prisma in het licht en richt het zo dat de lichtstraal door het prisma gaat. De lichtstraal zal worden gebroken en een regenboog op het papier vormen. Dit toont aan hoe licht kan worden verdeeld in verschillende kleuren, wat het effect van dispersie illustreert.

2. Schaduw tekenen

Benodigdheden:

• Een zaklamp
• Verschillende objecten (zoals speelgoed, handen of planten)
• Wit papier

Uitleg:

Plaats de zaklamp op een tafel en richt het op een object. Laat de schaduw van het object op het papier vallen en laat de kinderen de schaduw omtrekken. Dit laat zien hoe licht zich gedraagt en hoe schaduwen ontstaan. Varieer de afstand van de zaklamp tot het object om te zien hoe de grootte van de schaduw verandert.

3. Lichtbreking in water

Benodigdheden:

• Een glas water
• Een potlood of een stokje
• Een stuk wit papier

Uitleg:

Vul het glas met water en plaats het potlood of stokje er gedeeltelijk in. Laat de kinderen observeren hoe het lijkt alsof het potlood gebroken of gebogen is op het wateroppervlak. Dit fenomeen toont aan hoe licht wordt gebroken als het van lucht naar water gaat.

4. Het effect van filters

Benodigdheden:

• Een zaklamp
• Verschillende gekleurde transparante filters (zoals plastic folies in verschillende kleuren)
• Een wit vel papier

Uitleg:

Schijn met de zaklamp op het papier door verschillende filters. Laat de kinderen zien hoe de kleur van het licht verandert afhankelijk van het filter dat wordt gebruikt. Dit helpt bij het begrijpen van kleurfilters en hoe verschillende kleuren licht samenkomen.

5. Zichtbare licht- en infraroodstraling

Benodigdheden:

• Een afstandsbediening
• Een smartphone met een camera
• Een kamer of ruimte met weinig licht

Uitleg:

Gebruik de afstandsbediening en druk op een knop terwijl je de camera van de smartphone op de LED-lamp van de afstandsbediening richt. In een donkere kamer zul je de infraroodstraling kunnen zien, die niet zichtbaar is voor het blote oog. Dit is een geweldige manier om uit te leggen hoe verschillende soorten licht en straling werken.

Extra leestip Speeltech: zelf een regenboog maken.

6. Verkleiningen en vergrotingen met een lens

Benodigdheden:

• Een vergrootglas of een andere lens
• Een boek of een afbeelding

Uitleg:

Houd een vergrootglas boven een tekst of afbeelding en laat kinderen de vergroting observeren. Dit toont aan hoe lenzen werken en hoe ze licht kunnen buigen om beelden te vergroten of te verkleinen.

7. Spiegels en reflectie

Benodigdheden:

• Een spiegel
• Een zaklamp
• Een wit vel papier

Uitleg:

Plaats de spiegel op een tafel en schijn met de zaklamp op de spiegel. Laat de kinderen zien hoe het licht wordt gereflecteerd en een patroon op het papier vormt. Dit experimenteert met de hoeken van reflectie en hoe licht zich gedraagt bij een spiegeloppervlak.

8. Kleurenspectrum op een CD

Benodigdheden:

• Een oude CD of DVD
• Een zaklamp

Uitleg:

Houd de CD onder een lichtbron en kijk hoe het licht wordt gebroken in een spectrum van kleuren. Dit laat kinderen zien hoe de kleine groeven op de CD het licht kunnen weerkaatsen en breken, vergelijkbaar met een prisma.

9. Fotogrammen maken

Benodigdheden:

• Fotopapier
• Voorwerpen zoals bladeren, bloemen, en stenen
• Een zonnige dag of UV-lamp

Uitleg:

Leg de voorwerpen op het fotopapier en laat ze in het zonlicht liggen. Na een bepaalde tijd zullen de gebieden onder de voorwerpen minder belicht zijn en een afdruk vormen. Dit geeft een idee van hoe licht werkt in fotografie.

10. Schaduwspel

Benodigdheden:

• Een lamp of zaklamp
• Kartonnen figuren of je handen
• Een muur of een groot vel papier

Uitleg:

Schijn met de lamp op de kartonnen figuren of je handen en kijk hoe schaduwen op de muur of het papier worden geprojecteerd. Dit biedt een leuke manier om te experimenteren met licht en beweging, en de impact van afstand en hoek op de schaduwvorming.

Deze proefjes met licht zijn niet alleen leuk, maar ook educatief. Ze bieden kinderen de kans om op een interactieve manier meer te leren over de eigenschappen van licht, hoe het zich gedraagt, en de principes van optica. Door deze experimenten uit te voeren, kunnen kinderen hun nieuwsgierigheid aanwakkeren en hun begrip van de wetenschap om hen heen verdiepen.